Odpowiedzi do opanowania COVID-19 należy szukać w przemyśle drobiarskim?

Odkryty już w latach 30. XX wieku wirus zakaźnego zapalenia oskrzeli (IBV), zwany później „ptasim koronawirusem”, wyrządza podobne szkody dla zdrowia kurczaków, jak SARS-CoV-2 dla ludzi. Przede wszystkim tak samo powoduje chorobę układu oddechowego i może zainfekować inne części ciała. Czy dzięki doświadczeniom branży drobiarskiej z IBV możliwe jest kontrolowanie epidemii COVID-19?

• Według naukowców z Uniwersytetu w Melbourne wiedza na temat „ptasiego koronawirusa” – może nauczyć skutecznej kontroli i profilaktyki COVID-19.

• Wirus zakaźnego zapalenia oskrzeli (IBV) jest równie wysoce zaraźliwy, co SARS-CoV-2 i istnieje między nimi wiele podobieństw.

• Kluczową strategią walki z IBV w przemyśle drobiowym są szczepionki, podobnie jak w przypadku ludzkiego koronawirusa.

• Globalne skutki gospodarcze IBV zostały oszacowane jako druga najbardziej szkodliwa choroba drobiu, zaraz po wysoce zjadliwej grypie ptaków (w krótkim czasie wirusem IBV może być zarażone nawet 100% populacji kurczaków).

Jak duże jest podobieństwo IBV do COVID-19?

Wirus zakaźnego zapalenia oskrzeli poza wspomnianą bardzo zaraźliwą chorobą układu oddechowego (zaraża stada ptaków w ciągu 24 godzin) może też wywołać chorobę nerek.

Objawy, które towarzyszą tej chorobie są identyczne do tych w SARS-CoV-2, czyli kaszel, katar, kichanie, zapalenie oczu bądź spojówek, a także może on powodować śmiertelność u wrażliwych kurczaków. Od momentu zainfekowania, objawy wywołane przez IBV można zauważyć w ciągu 24-48 godzin. To znacznie szybciej niż w przypadku ludzkiego koronawirusa (tu zwykle pierwsze objawy są widoczne po 5-6 dniach od kontaktu z patogenem).

Ponadto, choroba kurczaków może podobnie, jak COVID-19 rozprzestrzeniać się poprzez cząsteczki wirusa oraz narażenie na fekalia (kał).

Prof. Amir Hadjinoormohammadi (który pracuje w Centrum Zdrowia Zwierząt Azji i Pacyfiku na Uniwersytecie w Melbourne) zaznacza, że oprócz podobieństw dotyczących objawów choroby, IBV przypomina SARS-CoV-2 również wyglądem (strukturą i kształtem). Poza tym oba wirusy należą do rodziny Coronaviridae i są podatne na dostępne środki dezynfekujące.

Jak z „ptasim koronawirusem” radzi sobie przemysł drobiarski?

Choroba występuje w większości krajów, w których hodowane są kurczaki, stąd też dołożono wszelkich starań, by opracować skuteczne szczepionki. Indywidualne zaszczepienie ptaka jest niezwykle trudne, dlatego najczęściej szczepi się masowo pisklęta w wylęgarniach. W wielu krajach kurczaki w hodowli przemysłowej szczepione są „żywą wersją wirusa”, poddaną modyfikacji, żeby jednocześnie nie szkodzić i zagwarantować skuteczną odporność.

Koronawirusy są podatne na zmiany składu genetycznego, wskutek czego wirus może różnić się w kwestii biologii i sposobu zapewnienia przez szczepionkę ochrony. Z reguły mutacje wirusa IBV wymagają nowych szczepionek w celu maksymalnej ochrony ptactwa.

Nasze ostatnie badania w APCAH wykazały, że częste przypadki rekombinacji występują pomiędzy żywymi szczepami szczepionkowymi a odległymi ewolucyjnie ptasimi koronawirusami nieznanego pochodzenia. Podobnie, w Wielkiej Brytanii pojawiły się nowe mutacje SARS-CoV-2 o większej zdolności przenoszenia – wskazał prof. Amir Hadjinoormohammadi.

Przemysł drobiarski włożył wiele wysiłku w znalezienie sposobu na wyeliminowanie wirusa zakaźnego zapalenia oskrzeli, jednak pomimo licznych prób, finalnie nie udało się całkowicie go zwalczyć. W przypadku pojawiania się nowego wirusa (jak dotąd zidentyfikowano przynajmniej 32 różne typy), jednakowo konieczne jest wynalezienie nowej strategii.

Użyteczne wnioski w odniesieniu do ludzkiego koronawirusa

Pisklęta zarażone IBV we wczesnym wieku mogą mieć „wady układu rozrodczego”, które prowadzą do bezpłodności dorosłego ptactwa. Profesor Amir Hadjinoormohammadi twierdzi, że należy być tu wyczulonym, gdyż podobne skutki mogą wystąpić w przyszłych ludzkich koronawirusach.

Dotychczasowa wiedza o ewolucji „ptasiego koronawirusa” pozwala dostrzec potencjalne ryzyko zaistnienia nowych szczepów SARS-CoV-2, które mogą okazać się bardziej zjadliwe (z odmienną zdolnością przenoszenia się czy infekowania innych komórek organizmu). W związku z tym ważne jest, aby firmy zajmujące się produkcją szczepionek były przygotowane do opracowania tych alternatywnych w momencie, kiedy zajdzie taka potrzeba.

Prof. Amir Hadjinoormohammadi jest zdania, że: Sposób, w jaki chronimy kurczaki przed IBV może pomóc nam zrozumieć, jak możemy chronić się przed ludzkimi koronawirusami.

Wiedzę o IBV można wykorzystać przeciwko SARS-CoV-2?

Przemysł drobiarski na przestrzeni lat nauczył się żyć z IBV i prawdopodobnie tak samo będzie w sytuacji COVID-19. Podobnie też – największe znaczenie w walce z wirusem będą miały szczepionki.

Jak twierdzi prof. Hadjinoormohammadi, informacje z szeregu przeprowadzonych badań dotyczących IBV (podatności wirusa na czynniki fizyczne i chemiczne) równocześnie można rozszerzyć na SARS-CoV-2 w celu opracowania potencjalnych strategii kontroli. Z tego powodu, że – Im więcej dowiadujemy się o SARS-CoV-2, tym więcej podobieństw wyłania się z IBV, co podkreśla wartość zasady “jednego zdrowia” – wiedza opracowana w celu leczenia choroby u innego zwierzęcia może być podstawą badań, opracowywania szczepionek i zarządzania chorobami u naszego własnego gatunku.