Bioasekuracja w hodowli drobiu

Niezależnie od rodzaju produkcji zwierzęcej, duże stada zawsze narażone są na wystąpienie chorób zakaźnych. W przypadku drobiu – najbardziej niebezpieczna jest grypa ptaków. Rozprzestrzenia się szybko i stanowi realne zagrożenie. Hodowcy drobiu są świadomi konsekwencji. Stwierdzenie ogniska choroby jest równoznaczne z likwidacją zakażonego stada. Wpływa to negatywnie na funkcjonowanie zarówno rolników, jak i zakładów drobiarskich. W jaki sposób zapobiec powstaniu chorób lub przerwać łańcuch zakażeń?

Jak ochronić ptactwo przed chorobą?

Bioasekuracja obejmuje szereg środków zapobiegawczych i sanitarnych, których stałe stosowanie ma pomóc uniknąć przedostania się oraz przenoszenia czynników chorobotwórczych. Dotyczy to nie tylko brojlerów, kur niosek czy ptactwa reprodukcyjnego, ale każdego systemu związanego z produkcją zwierzęcą. Właściwe zarządzanie i bezpieczeństwo biologiczne ma przyczynić się zarówno do poprawy stanu zdrowia zwierząt (mniejsze zużycie leków), jak i zwiększenia produktywności stada.

Zasady bioasekuracji, które obowiązują hodowców drobiu mają na celu zminimalizować ryzyko przenoszenia chorób, takich jak grypa ptaków, rzekomy pomór drobiu czy salmonelloza, itp. Przyczyna chorób? To głównie grzyby, bakterie i wirusy – tu w szczególności zmorą hodowców drobiu jest wspomniany wirus tzw. ptasiej grypy. Czynniki zakaźne mogą być przenoszone do ferm ze środowiska naturalnego, czy z jednej partii do drugiej na tej samej fermie. Do ich rozprzestrzeniania dochodzi różnymi drogami. Na przykład poprzez kontakt z chorym stadem lub dzikie ptactwo (zwłaszcza takie gatunki jak kaczki, łabędzie – związane ze środowiskiem wodnym).
Powodem może być m.in.:

• zanieczyszczenie słomy odchodami dzikiego ptactwa użytej potem w kurniku jako ściółki,
• zakażenie wody,
• zanieczyszczenie kół pojazdów wjeżdżających na teren fermy.

Na tego typu zagrożenia szczególnie narażone jest ptactwo hodowane w systemie wolnowybiegowym. Codzienny kontakt z różnymi czynnikami zewnętrznymi w obliczu wirusa stanowi dla nich ogromne niebezpieczeństwo. Zakażenie stada to starty dla hodowców, ale i całego sektora drobiarskiego. Skutkuje to np. tymczasową utratą rynków zbytu czy obniżeniem rentowności.

Zasady bioasekuracji – czego należy przestrzegać?

Działania bioasekuracyjne związane z dobrymi praktykami produkcyjnymi i higienicznymi przynoszą korzyści w postaci bezpieczeństwa dla personelu i ptaków, a w tym ochrony populacji drobiu na fermach.

Wymagania, jakie powinny spełniać zakłady produkujące drób reguluje Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27 września 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych mających zastosowanie do drobiu i jaj wylęgowych (rozdział 1). W przypadku, gdy ptactwo lub produkty z tego pochodzące są wprowadzane na rynek – należy odnieść się do przepisów prawa zawartego w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 września 2003 r.

Zalecenia Głównego Inspektoratu Weterynarii dotyczące bezpieczeństwa biologicznego to m.in.:

W zakresie hodowli drobiu:

• nie przekraczanie maksymalnego zagęszczenia obsady kurnika,
• zapewnienie optymalnych warunków środowiskowych (odpowiednie – natężenie światła, temperatura, wilgotność, cyrkulacja powietrza),
• realizowanie zasady zgodnie z którą – kurnik jest pusty lub zapełniony,
• oddzielenie od siebie poszczególnych kurników, zapewniając osobne pożywienie, obsługę i narzędzia,
• odpowiednie zabezpieczenie dostępu do paszy przed dzikim ptactwem,
• sukcesywne dostosowywanie zabezpieczeń terenu gospodarstwa przed gryzoniami,
• systematyczne prowadzenie dokumentacji dotyczące czynności – dezynfekcji, deratyzacji i odkażania, a także wejść osób z zewnątrz na teren gospodarstwa.

W zakresie pomieszczeń dla drobiu (w tym sprzętu i wyposażenia):

• wykonanie ich z materiałów, które nie szkodzą zdrowiu ptactwa i można je odkażać,
• regularne mycie i dezynfekcja,
• stosowanie mat dezynfekcyjnych przed wejściami i wyjściami z budynków inwentarskich,
• zamieszczenie tablic z zakazem wstępu dla osób nieupoważnionych,
• właściwe zabezpieczenia przed zwierzętami spoza gospodarstwa,
• usuwanie z pomieszczeń resztek niezjedzonej paszy i odchodów w celu uniknięcia zanieczyszczeń w pożywieniu.

W zakresie personelu:

• stosowanie jednorazowego, ochronnego obuwia i odzieży przy poszczególnych kurnikach,
• szkolenia z zasad higieny osobistej i zakażeń przenoszonych przez sprzęt i odzież,
• posiadanie aktualnych badań w kierunku nosicielstwa Salmonelli.

W zakresie transportu:

• przewożenie drobiu zgodne z przepisami: ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt, a także Rozporządzenia Rady (WE) NR 1/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu i związanych z tym działań oraz zmieniające dyrektywy 64/432/EWG i 93/119/WE oraz rozporządzenie (WE) nr 1255/97,
• transport w kontenerach/pojemnikach transportowych, zdezynfekowanych za pomocą specjalistycznego środka – zarejestrowanego przez weterynarię (o stężeniu, umożliwiającym utratę aktywności pałeczek Salmonelli),
• odkażanie kontenerów/pojemników transportowych za pomocą specjalistycznego środka –od razu po rozładunku drobiu.

Bioasekuracja a choroby produkcyjne

Zespół badawczy PROHEALTH w ramach trwającego 5 lat projektu, dotyczącego intensywnej produkcji trzody chlewnej i drobiu związanej z chorobami produkcyjnymi, wskazał bioasekurację jako jeden z czynników, który ma na nie wpływ. Dlatego też opracowano wytyczne związane ze stosowaniem najlepszych praktyk, aby pomóc rolnikom w poprawie bezpieczeństwa biologicznego. Na przykład poprzez bardziej dogłębne monitorowanie fermy czy „lepsze wykształcenie hodowców brojlerów i ich personelu”. Inną, ważną kwestią jest przestrzeganie higieny w pomieszczeniach celem zapewnienia zdrowia oraz dobrych wyników. „W rzeczy samej, słaba higiena powoduje zmiany w łapach u brojlerów, a przedostanie się patogenów jest odpowiedzialne za posocznicę”.

Co ciekawe, „członkowie Uniwersytetu w Gandawie opracowali narzędzia punktacji online do oceny bezpieczeństwa biologicznego na fermach świń i drobiu. Narzędzia te mogą być wykorzystane nie tylko w projekcie PROHEALTH, ale również przez każdego zarządzającego gospodarstwem w celu poprawy wewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa biologicznego w gospodarstwie”.

Pełne sprawozdanie z raportu PROHEALTH można znaleźć na stronie Komisji Europejskiej pod tym linkiem: https://cordis.europa.eu/project/id/613574/reporting/pl.

Zobacz poniżej ulotkę dotyczącą ZASAD BIOASEKURACJI, opracowaną przez Krajową Radę Drobiarstwa – Izbę Gospodarczą.

Źródło: https://krd-ig.com.pl